Książka artystyczna, autorska, liberacka, unikatowa.
Co to jest? Zobacz:
457 dni i nocy, Marek Gajewski
teksty: Krzysztof Kamil Baczyński
drewno, preparowany papier, tektura, cegły, sznurek;
wymiary po zamknięciu: 27 x 24 x 5 cm; unikat; 2006
Książka składa się z czarnych, brązowych i czerwonych elementów. Ma formę skrzyneczki złożonej z dwóch połówek. Na 
okładce, obok tekstu wiersza K.K. Baczyńskiego „Dwie miłości” przymocowane są dwa kawałki pękniętej cegły z wyrytym wizerunkiem serca. Całość opleciona jest dużą ilością czarnej linki.
Wewnątrz znajdują się trzy cegły. Dwie z nich owinięte w papier, na którym wydrukowano dwa wiersze. Między powstaniem tych dwóch utworów K.K. Baczyński przeżył 457 dni i nocy. Trzecia cegła wmontowana do wnętrza książki na stałe czarną linką przeplecioną w kształcie krzyża.
Tyle definicji ilu artystów parających się tą piękną i trudną dziedziną sztuki.
Każde z tych określeń przypisane jest do odmiennego typu książek i w pewien sposób różni się od pozostałych. Jest natomiast pewien wspólny obszar ich działania i wytyczony cel w ich poszukiwaniach. To dążenie do realizacji książki – utworu plastycznego rozumianego jako samodzielne dzieło sztuki.
W dalszej części tego tekstu, dla uproszczenia, pozwolę sobie określać książki artystyczne, autorskie, liberackie, unikatowe, jedną nazwą – jako książki artystyczne.
Jakakolwiek próba jednoznacznego zdefiniowania tego pojęcia, napotyka na wielkie trudności. Wynika to z ogromnej różnorodności realizowanych obiektów i wielkiej mnogości działań objętych tym wspólnym hasłem. Duży wpływ na to ma też nastawienie rynku na produkcję masową co powoduje, że ta dziedzina sztuki jest zupełnie niezauważalna w mediach.
W każdej książce tradycyjnej tekst zupełnie nie pasuje do jej warstwy plastycznej. Sposoby tworzenia fizyczności książki są żałośnie takie same. Pod tym względem Biblia niczym się nie różni od książki telefonicznej.
W książce artystycznej tekst w sposób oczywisty zawsze wpływać będzie na wygląd książki, ale tu zasada obwiązuje i w drugą stronę. Użyte materiały, czcionka, inne elementy plastyczne, sposób prezentacji itp. mają wpływ na warstwę literacką pracy.
Jedną z cech książki artystycznej jest też jej niepowtarzalność oraz odmienne od tradycyjnych możliwości dotarcia do przesłania dzieła i jego odcyfrowania. Pomagają w tym poszukiwania między innymi właściwego układu tekstu, doboru czcionek, papieru czy innego materiału jako nośnika przekazu oraz prace nad formą samej bryły książki. Jeśli to ma być oczywiście bryła. Bo kto powiedział, że nie można skonstruować książki z mgły i z zawodzenia wiatru? Szczególnie jeśli by to miała być książka o duchach.
Podsumowując:
Książka artystyczna to dzieło totalne i odrębne od innych dziedzin sztuk plastycznych.
To utwór, w którym sfera werbalna – przekaz literacki jest doskonale spójny i ściśle powiązany z warstwą plastyczną, a to co jest najważniejsze, czyli przesłanie, znajduje się gdzieś pomiędzy warstwą literacką i plastyczną.
To wielkie szczęście móc zajmować się książką artystyczną.
Zachęcam do prób
PS. Już we wrześniu uruchamiamy w ERUDIO unikalną grupę twórców książki artystycznej pod okiem warsztatowym Marka Gajewskiego.
Zapisy: Centrum Edukacji ERUDIO w Łodzi, ul. Sienkiewicza 47.
Szczegóły na naszej stronie TUTAJ oraz pod numerem telefonu ERUDIO 042 630 95 59. Zapraszamy!
Centrum Edukacji ERUDIO 